Stolica Norwegii w latach 1624-1924 nosiła nazwę Christiana na cześć króla Danii i Norwegii Chrystiana IV Oldenburga, który odbudował miasto po wielkim pożarze. Obecnie jet to największe miasto Norwegii, a na obszarze metropolitarnym mieszka aż 1/4 całej ludności kraju.
| Dane | Oslo |
| Liczba mieszkańców | 709.037 |
| Powierzchnia | 454,13 km² |
| Powiat | Oslo |
| Kod pocztowy | 0010–1295 |
| Region | Østlandet |
| Strona internetowa | https://www.oslo.kommune.no/ |
Trochę historii…
Po raz pierwszy Oslo pojawia się w pisanych źródłach w Heimskringla – zbiorze sag spisanych w Islandii około roku 1225 przez poetę i historyka Snorriego Sturlusona. Według tekstu Sagi królewskiej miasto zostało założone przez przez Haralda III Surowego, króla Norwegii (1045–1066) w 1048 roku, choć odkrycia archeologiczne wskazują, że osada powstała jeszcze przed 1000 rokiem. Już od XI wieku Oslo stało się siedzibą katolickiego biskupstwa. W 1300 roku norweski król Håkon V Magnusson zlecił budowę twierdzy Akerhus, która stała się jego siedzibą. W 1350 i 1384 roku epidemie czarnej śmierci, a po niej wielki pożar z 1352 roku sprawiły, że Oslo, jak i całą Norwegia znalazły się na krawędzi upadku. Unia personalna, a następnie unia kalmarska z 1397 roku, kiedy to Norwegia połączyła się z Danią i Szwecją, sprawiły, że praktycznie kraj ten został podporządkowany władzom w Kopenhadze, a w pierwszej połowie XVI wieku formalnie anektowany przez Danię. W 1624 roku kolejny wielki pożar zniszczył miasto doszczętnie, dlatego oldenburski król Danii i Norwegii Chrystian IV rozkazał ponowna lokację, tym razem pod nazwą Christiana. Nowe miasto powstało bliżej twierdzy Akerhus, czerpiąc z renesansowych wzorców z południa Europy na planie kwadratu. W czasie wojny północnej wojska szwedzkie czasowo opanowały miasto. W 1814 roku w momencie rozwiązania unii z Danią, Christiana ponownie stała się stolicą Norwegii. Po ustanowieniu unii ze Szwecją Christiana utrzymała swój status. W XIX wieku miasto przeżyło dynamiczny rozwój. Powstało wtedy wiele ważnych budynków i instytucji: pałac królewski, uniwersytet, parlament Stortinget, Teatr Narodowy, bank norweski, giełda. W 1905 roku unia ze Szwecją została rozwiązana, a Christiana stała się stolica niepodległej Norwegii. W 1925 roku powrócono do nazwy Oslo.
Ciekawostki
- W dniach 14-25 lutego 1952 roku Oslo było gospodarzem Zimowych Igrzysk Olimpijskich, w stolicy Norwegii czterokrotnie rozegrano mistrzostwa świata w narciarstwie klasycznym (1930, 1966, 1982 oraz 2011), a w 2010 roku Oslo było gospodarzem Konkursu Piosenki Eurowizji.
- Do najsławniejszych mieszkańców Oslo zalicza się malarza Edvarda Muncha, dramatopisarza Henrika Ibsena, rzeźbiarza Gustawa Vigelanda oraz poczytnego autora powieści kryminalnych Jo Nesbø.
- Najwyższym budynkiem w Oslo jest Oslo Plaza (117m), drugim natomiast Posthuset (112 m).
- Obszar aglomeracyjny Oslo ma powierzchnię 454 km2, ale aż 242km2 stanowią lasy.
- Słowo Oslo oznacza najprawdopodobniej równinę u podnóża zbocza lub równinę bogów.
- Port lotniczy Sandefjord-Torp oddalony jest o 120 km od miasta.
No to zwiedzamy…
Głównym punktem zbornym w Oslo jest oczywiście dworzec Oslo Sentralstasjon. W niewielkiej odległości od niego turysta znajdzie pierwszy high-light miasta – imponujący budynek opery narodowej. Została ona zaprojektowana przez pracownię architektoniczną Snøhetta, a koszt jej budowy wyniósł ponad 4,4 miliarda NOK, co czyni ją jedna z największych inwestycji architektonicznych w Norwegii. Budowa opery zakończyła się w 2008 roku, a w środku na parterze i pierwszej kondygnacji zmieści się w sumie 1750 gości. Do jej budowy użyto słynnego marmuru z Carrary, składa się z sześciu kondygnacji, z których jedna znajduje się pod wodą. Na dach budynku, skąd rozciąga się widok na panoramę Oslo, można wejść bezpłatnie. Kolejnym żelaznym punktem zwiedzania stolicy Norwegii jest Oslo Rådhus, a więc siedziba władz miejskich. Budynek ten dysponuje dwoma wieżami – wyższą licząca 66 metrów oraz niższą 63-metrową.
Obowiązkowym punktem wycieczki po Oslo jest spacer najważniejszą arterią turystyczno-handlową miasta – Karl Johans gate. Przy deptaku zlokalizowano najważniejsze sklepy i instytucje, a on sam prowadzi aż do pałacu królewskiego. Jednym z najważniejszych budynków zlokalizowanych przy tej ulicy jet na pewno norweski teatr narodowy – Nationaltheatret. Przy Karl-Johans gate mieści się także budynek norweskiego parlamentu – Storting. Budynek ten zbudowany w tylu neoromańskim, przeszedł kilka przebudów, w tym w latach 50. XX wieku dobudowano do niego skrzydło w modernistycznym stylu. Jego zwiedzanie jest bezpłatne, możliwe jednak jedynie z przewodnikiem.
Frogner Park jest największym na świecie parkiem rzeźb, a na szczególna uwagę zasługuje jedna z jego części – Park Vigelanda. Zaprojektował go w najmniejszych detalach najsłynniejszy skandynawski rzeźbiarz Gustav Vigeland (1869-1943). W parku znajduje się ponad 212 wykonanych przez niego rzeźb, które przedstawiają ponad 600 rzeczywistych postaci. Najsłynniejsze z nich to znajdujący się w centralnej części Monolit oraz Sinnataggen czyli Rozzłoszczony chłopiec.
Nasjonalmuseet for kunst, arkitektur og design czyli Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania to kolejny, godny polecenia budynek w Oslo. Całość łączy w sobie cztery, niegdyś niezależne instytucje: Galerię Narodową (Nasjonalgalleriet), Muzeum Sztuki Współczesnej (Museet for samtidskunst), Muzeum Architektury (Nasjonalmuseet – Arkitektur) oraz Muzeum Sztuki Użytkowej (Kunstindustrimuseet).
Muzeum to jest największą instytucja muzealną w Norwegii, a w swoich zbiorach posiada obiekty o światowej renomie. Należą do nich: jedna z wersji słynnego obrazu Edvarda Muncha Krzyk, dzieła francuskich mistrzów impresjonizmu – Édouarda Maneta, Paula Gauguina, Paula Cézanne’a, Auguste’a Renoira, rodzimych artystów, a nawet Vincenta van Gogha.
| Czy wiesz że… |
| Krzyk Edvard Munch |
Absolutne arcydzieło ekspresjonizmu – Krzyk uznawany jest za jeden z najbardziej znanych i najważniejszych obrazów w dziejach świata. Munch namalował w latach 1892–1895 cztery obrazy pod tytułem Krzyk, stosując różne techniki malarskie i różne wielkości wykorzystanego kartonu: dwa w technice pasteli, jeden technika tempery oraz jeszcze jeden stosując farby olejną, temperę oraz pastele. Sam Munch wspominał:
Warto odwiedzić Muzeum Muncha, które powstało z kolekcji artysty podarowanej przez niego miastu Oslo. W jej skład wchodzi między innymi 1100 obrazów olejnych, 3000 rysunków, 18 000 grafik. |
Najważniejszy zabytek Oslo znajduje się jednak na samym końcu deptaka Karl Johans gate. Jest to pałac królewski. Ten trzypiętrowy budynek początkowo planowano zbudować na planie litery H, jednak względy finansowe zmusiły króla do zmiany planów i w ten sposób pałac zbudowano na planie litery U. Przed jego wybudowaniem władcy Norwegii i Szwecji z dynastii Bernadotte mieszkali w domu miejskim zwanym Paleet. Pałac królewski powstał w stylu klasycystycznym, a zaprojektował go duński architekt Hans Ditlev Franciscus Linstow. Jego budowa zaczęła się w 1825 roku, za czasów rządów Karola III Jana, a zakończyła się w 1849 roku w czasie rządów Oskara I. Główne skrzydło ma 100 metrów długości i 24 metrów szerokości, zaś oba skrzydła boczne mają odpowiednio 40 długości i 14 metrów szerokości. Przed pałacem warte honorową pełnią członkowie Hans Majestet Kongens Garde (Gwardia Jego Królewskiej Mości) w tradycyjnym umundurowaniu. Warto wspomnieć, że maskotką tej elitarnej jednostki, której zadaniem jest ochrona rodziny królewskiej (oprócz pałacu ochraniają również rezydencję następcy tronu – Skaugum (na przedmieściach stolicy), Dwór Królewski na półwyspie Bygdøy oraz Twierdzę Akershus) i jednocześnie pełnienie funkcji garnizonu Oslo, jest pingwin królewski Nils Olav. Otacza go park przypałacowy z alejkami do spacerowania oraz licznymi rzeźbami.
Na półwyspie Bygdøy w Oslo znajduje się niesamowite Muzeum Łodzi Wikingów (Vikingskipshuset i Oslo). Można w nim zobaczyć wydobyte w czasie prac archeologicznych trzy, dawne łodzie wikińskie:
- łódź z Tune,
- łódź z Gokstad,
- łódź z Oseberg,
a także wiele innych zabytków wydobytych z dawnych kurhanów.
Twierdza Akershus, czyli Akershus Festning pełniła niegdyś rolę głównego punktu systemu obronnego Oslo, a obecnie znajduje się w centrum portu morskiego w stolicy Norwegii. Jej początki sięgają końca XIII wieku i czasów króla Haakona V Długonogiego. Na przestrzeni wieków swojego istnienia twierdza Akerhus przetrwała wiele oblężeń i nigdy nie została zdobyta. Obecnie mieszczą się w niej muzea militarno-historyczne a także mauzoleum norweskich władców.
Muzeum statku polarnego „Fram” to kolejne nowoczesne muzeum w Oslo, znajdujące się na półwyspie Bygdøy. Poświecono jej historii odkryć i wypraw polarnych prowadzonych przez Norwegów. Największa jego atrakcja jest niewątpliwie sam okręt Fram zbudowany w 1892 roku. Brał on udział w trzech wyprawach polarnych odpowiednio Fridtjofa Nansena (w latach 1893–1896), Ottona Sverdrupa (w latach 1898–1902) oraz Roalda Amundsena (w latach 1910–1912). W muzeum prezentowane są także obiekty związane z wyprawami statków „Gjøa” i „Maud”,wodnosamolotów N24 i N25, lotu nad biegunem sterowca „Norge” oraz ekspedycji Johna Franklina, Henry’ego Larsena i Eivinda Astrupa.
Na półwyspie Bygdøy znajduje się kolejne ciekawe muzeum – Norsk Folkemuseum czyli Norweskie Muzeum Ludowe to niezwykle ciekawe i jeden z największych w Europie skansenów, choć sami Norwegowie unikają tego określenia. Zgromadzono w nim ponad 155 zabytkowych budynków oraz ponad 230 000 obiektów etnograficznych. Muzeum zajmuje 140 tys. km2 (powierzchnia samych budynków wynosi 27 tys. km2).
Muzeum Ludowe w Oslo powstało w 1894 roku z inicjatywy bibliotekarza Hansa Aalla (1869-1946), który był dyrektorem instytucji przez 52 lata, aż do swojej śmierci. Budynki, pochodzące z terenów wiejskich, a także miast i miasteczek pogrupowane są według poszczególnych regionów Norwegii. Nie zapomniano również o ludzie Saami, a więc Lapończykach.
W Muzeum Ludowym jak już wspominano zrekonstruowano nie tylko obszary wiejskie ale i małomiasteczkowe, w tym kamienice czynszowe czy warsztaty rzemieślnicze. Latem pracownicy poprzebierani w troje z epoki pokazują tradycyjne rzemiosła.
Do innych interesujących muzeów, które można odwiedzić w stolicy Norwegii należą: muzea biograficzne poświęcone Edvardowi Munchowi i Henrikowi Ibsenowi i Gustava Vigelanda. Ciekawymi muzeami są również Muzeum Kon-Tiki, skupiające się na dokonaniach słynnego norweskiego etnologa, archeologa, antropologa oraz podróżnika Thora Heyerdahla, oraz Centrum Pokojowe Nobla.
Co jeszcze widzieliśmy w okolicy?
Absolutnym musem podczas zwiedzania Oslo powinna być słynna skocznia narciarska Holmenkollbakken.
W dzielnicy Oslo – Holmenkollen już pod koniec XIX wieku, a dokładnie w 1892 roku wybudowano skocznie narciarską. Na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci była ona modernizowana i powiększana, dzięki czemu odbywały się na niej zawody pucharu świata, a w 1952 roku Igrzyska Olimpijskie, w czasie których pobito rekord frekwencji – 100 000 widzów kibicowało skoczkom. W 2008 roku zdecydowano się zastąpić stara skocznię nowym obiektem, który ostatecznie oddano do użytku w marcu 2010 roku, a także umieścić w tym miejscu muzeum narciarstwa.
Nutkę tajemniczości także znajdziemy w Holmenkollen. W czasach zimnej wojny pod obszarem nie tylko skoczni, ale i otaczających ją tras biegowych znajdował się bunkier, którego budowę rozpoczęli jeszcze naziści. Od 1951 roku Norwegowie wraz z NATO uznali ten teren idealnym na utworzenie tajnej bazy w wypadku wojny ze Związkiem Sowieckim. Bunkier ma 5 pieter wysokości i pracowało w nim 100 ludzi, którzy do środka dostawali się przez zamaskowane miejsce wykute w skałach. Wywiad i kontrwywiad pracował w tym miejscu do 1986 roku.
Na koniec warto wspomnieć o Aker Brygge. To najbardziej ekskluzywna dzielnica w Oslo, a ceny w tym miejscu mogą przyprawić o zawrót głowy. Oczywiście warto wybrać się na tereny zielone otaczające stolicę Norwegii czy na jedną z wielu wysp i wysepek znajdujących na jej terenie administracyjnym.
Copyright ©http://empiresilesia.pl
