100 klasyków na 100 wieczorów #7: Beethoven

Wymieniany jako ostatni wielki klasyk wiedeński Beethoven stworzył wspaniałą Sonatę Księżycową z myślą o swojej kochance, w wieku trzydziestu lat. Razem z trzynastą sonatą nosi ona nazwę nadaną przez autora: sonata niby-fantazja (Sonata quasi una fantasia).

Autor: Ludwig van Beethoven. Beethoven został ochrzczony 17 grudnia 1770 roku w niemieckim Bonn. Był drugim dzieckiem Johanna i Marii. W 1783 roku młody kompozytor pod wpływem Christiana Gottloba Neefego opublikował swą pierwszą kompozycję: Wariacje na temat marsza Dresslera. Młody kompozytor od 1782 roku pełnił rolę asystenta Neefego oraz organisty dworskiego. W roku napisania swej pierwszej kompozycji Beethoven zaczął pracę w Operze w Bonn, jako wykonawca jednej z partii operowych. W 1787 roku udał się w podróż do Wiednia, gdzie uczył się u Mozarta. Kolejne lata swego życia spędził w Bonn, gdzie otrzymał nowe obowiązki w pracy w związku z tamtejszą operą. W 1792 roku niemiecki kompozytor powrócił do Wiednia, gdzie studiował kompozycje u Haydna. Trzy lata później we Wiedniu Beethoven wystąpił po raz pierwszy przed publicznością. W kolejnych latach podróżował do Berlina i Pragi, gdzie dawał koncerty fortepianowe oraz koncerty z twórczości Mozarta.

Okres: romantyzm

Utwór: Sonata fortepianowa nr 14 cis-moll op. 27 nr 2 „Sonata quasi una fantasia” (Sonata Księżycowa).

Sonata ta powstała w latach 1800-1801. Mający wtedy około trzydziestu lat niemiecki kompozytor zadedykował ją swej uczennicy, hrabinie Giulietcie Guicciardi, która była także ukochana Beethovena. Jej popularna nazwa: Sonata księżycowa nie została jej nadana przez samego kompozytora (on sam nazwał ją Sonata na kształt fantazji). Pomysłodawcą tej pięknej nazwy był Ludwig Rellstab, krytyk muzyczny, któremu pierwsza część utworu przypominała odbicie światła księżyca o taflę jeziora Czterech Kantonów w Szwajcarii. Utwór ten składa się z trzech części:

Adagio sostenuto (to część powolna, w klasycznych sonetach występuje w części drugiej)
Allegretto (zazwyczaj występuje na końcu)
Presto agitato (z włoskiego bardzo szybko)

i nie ma klasycznej budowy sonaty. Beethoven poprzestawiał tradycyjne motywy sonaty, mieszając wszystkie części i zmieniając ich kolejność. Utwór Beethovena, znalazł oddźwięk w szeroko pojętej popkulturze. Motyw ten pojawia się m.in w grze komputerowej Resident Evil. Motyw z utworu wykorzystał John Lennon w temacie Because, choć odwracając akordy. Występuje także na albumie Radio Free Albemuth Stuarta Hamma.