Książka przedstawia losy hiszpańskich obywateli, którzy na fali antykomunistycznej euforii, w ramach tak zorganizowanych jak i niezorganizowanych formacji wyruszyli kilka tysięcy kilometrów od domu, aby walczyć ze znienawidzonym wrogiem.
Autorem Błękitnej Dywizji jest obieżyświat, poliglota, eseista, generalnie człowiek wielu talentów, który w ostatnich kilkunastu latach wydał pokaźną liczbę publikacjio naprawdę szerokiej tematyce. Dość wspomnieć o kilku z nich: Mitologia Bałtyjska, Czechy egzotyczne czy Wojna domowa w Hiszpanii 1936-1939, Historia literatury łotewskiej i łatgalskiej. W gronie jego publikacji są powieści, eseje, przewodnikia także książki popularnonaukowe z zakresu historii.
Jego najnowsza książka wydana sumptem Wydawnictwa Poznańskiego, to praca na wskroś ciekawa i intrygująca. Osią historii przedstawionej na jej kartach są dzieje hiszpańskich ochotników, walczących po stronie III Rzeszy (choć autor nie ogranicza się tylko do nich, poświęcając dwa krótkie rozdziały tym walczącym po stronie zachodnich aliantów oraz czerwonych Hiszpanów wspierających ZSRR).
Hiszpania w drugiej wojnie światowej przyjęła strategię lawirowania między dwoma obozami. Z racji pomocy udzielonej generałowi Franco i Falandze w czasie wojny domowej przez nazistowskie Niemcy, a także podobnymi elementami ideologii, naturalnym sojusznikiem kraju zostały Niemcy i Włochy (nie wspominając o aspektach ekonomicznych). Generalissimus Franco dostrzegał jednak słabość swojego własnego kraju, w żaden sposób nie przygotowanego do nowej wojny, przez co wszelkimi sposobami unikał włączenia się Hiszpanii do konfliktu. Wewnętrzne rozdarcie w kraju także nie pozwalało wodzowi podjąć jednoznacznej decyzji. Tymczasem część społeczeństwa hiszpańskiego niezwykle euforystycznie przyjęła do wiadomości rozpoczęcia wojny III Rzeszy z ZSRR. Traktowano ją jako przedłużenie wojny domowej w Hiszpanii. Jak pisze autor: Ambasada niemiecka w Madrycie została zasypana lawiną telegramów z gratulacjami, a w Barcelonie tysiące uradowanych mieszkańców wyległo na ulice, aby zamanifestować swoją radość przed konsulatem niemieckim. Szybko też pojawiła się idea utworzenia hiszpańskiej jednostki ochotniczej, która miałaby być niejako rewanżem za pomoc III Rzeszy w wojnie domowej.
Dzieje Błękitnej Dywizji (250 dywizja piechoty), jak nazwano ową ochotniczą formację, są fascynującą historią żołnierskiej odysei, w której uczestniczyło ponad czterdzieści tysięcy ochotników, w dużej części elity państwa hiszpańskiego. Jej szlak bojowy trwał od walk oblężniczych wokół Leningradu, przez krwawą bitwę pod Krasnym Borem, kończąc na walkach osłonowych w 1943 roku. W oddalonej o trzy tysiące kilometrów od ojczyzny Rosji zginęło ponad cztery tysięcy hiszpańskich ochotników. Jakoby przedłużeniem istnienia dywizji rozwiązanej w 1943 roku był Błękitny Legion. Pisarzi eseista w jednym opowiada o tym wszystkim i nie tylko. Opisuje także pokrótce udział lotników hiszpańskich w walkach nad Rosją, kreśląc przy okazji szerokim łukiem całe tło na które składa się sytuacja wewnętrzna Hiszpanii, wzajemne oddziaływania między krajami, czy np. nastroje ludności w kraju.
Książka, co jest tradycją w Wydawnictwie Poznańskim, wydana została bardzo profesjonalnie. Na pochwałę zasługują dwie kilkustronicowe wkładki z fotografiami na kredowym papierze, szkoda jednak, że publikacja pozbawiona jest map, które byłyby bardzo przydatne, szczególnie w kontekście działań Błękitnej Dywizji na froncie wschodnim.
Autor ze swadą i polotem opowiada czytelnikowi historie dotąd polskiej literaturze rozpoznaną w niewielkim stopniu. Jego styl się nie nudzi, choć czasami przeszkadza pewna doza chaosu w narracji. Pod względem merytorycznym książka prezentuje się także dobrze. Autor ustrzegł się poważniejszych błędów, a na uwagę szczególnie zasługuje doskonała znajomość przez autora hiszpańskiej literatury przedmiotu oraz zagadnień związanych z druga wojną światową.
Błękitna Dywizja autorstwa Tadeusza Zubińskiego to książka dobra, obrazująca dotąd mało znany w Polsce wycinek z tego największego konfliktu w dziejach ludzkości.
Copyright ©http://empiresilesia.pl
