Miłość średniowieczna miła skupiać się na Bogu i kultywować teocentryzm, wyzbywając się indywidualności. Każdy porządny rycerz oprócz Boga, kierował swą miłość w stronę umiłowanego władcy oraz wybranki swojego serca.
Według ówczesnych kanonów sama miłość winna być trwała, mocna, silna i niezmienna potrafiąca przetrwać wszystko – nawet śmierć, co ukazuje nam motyw połączenia grobów Tristana i Izoldy głogiem, wyrastającym z ich miejsca pochówku. Największym jak się wydaje nemesis kochanków było należenie do tak zwanej miłosnej triady, opierającej się na wzorze stary król – królowa – młody pretendent, jak na przykład:
– Król Mark – Izolda – Tristan,
– Król Artur – Ginewra – Lancelot.
We współczesnej literaturze, Andrzej Sapkowski, wielbiciel legendy o Królu Arturze, wykorzystał motyw triady i wplótł w niego trzecioplanowych bohaterów legendy w alternatywnej historii miłości rycerza Okrągłego Stołu Morhołta, a Branwen, służki Izoldy. On w oryginalnej wersji został pokonany przez Tristana, a ona była odpowiedzialna za podanie w wyniku pomyłki napoju miłosnego Tristanowi i Izoldzie w czasie rejsu do zamku Króla Marka – Tyntagielu. W tej opowieści te dwie naznaczone postacie zakochują się w sobie, a w tle dogorywa uczucie konającego Tristana do Izoldy Złotowłaosej.
Innym ważnym elementem współczesnej literatury fantasy, przepełnionej walecznymi bohaterami walczącymi na śmierć i życie ze złymi stworami, czarnoksiężnikami lub przewrotnymi bogami, jest wzór prawego bohatera wywodzący się ze średniowiecznego etosu rycerskiego.
Etos rycerski to zbiór obyczajów, norm, wartości akceptowanych i przestrzeganych przez stan rycerski. Ten nigdy nie spisany kodeks miał ogromny wpływ na średniowieczne rycerstwo. Zawierał w sobie liczne cnoty jakimi powinni kierować się przedstawiciele tego stanu średniowiecznego społeczeństwa, jak na przykład:
– dobre urodzenie,
– hojność,
– odwaga,
– wierność danemu słowu,
– etyka walki,
– miłość do Boga i władcy,
– szlachetna postawa wobec kobiet.
Ten pełen wyraźnych nakazów i zakazów kodeks, był nie lada wyzwaniem dla uwielbiających wojaczkę średniowiecznych bohaterów. W literaturze fantasy, pełno jest nieskazitelnie czystych uniwersalnych bohaterów ratujących damy z opresji, z drugiej strony nie możemy zapominać o całej rzeszy szwarccharakterów, w rodzaju Mordreda. Etos rycerski możemy spotkać nie tylko w literaturze twardo zakorzenionej w średniowiecznym podłożu, jak powieści T.H. White. W jego „Mieczu dla króla” etos rycerski zostaje przedstawiony w absurdalnie groteskowy sposób, co najlepiej ilustruje arcy komiczny pojedynek na kopie pomiędzy dwoma bardzo szanującymi ów kodeks rycerzami. Także w powieści pani Rowling, młody Potter przejawia wyraźne ślady wpływu obyczajów rycerskich. Jego działania odznaczają się dobrą wiarą, dbałością o przyjaciół i nie sprzeniewierzaniu się ideałom. W „Maladie” Sapkowskiego umierający Tristan to sztampowy przykład ars morendi, czyli sztuki umierania, jak miało stanowić część procesu śmierci każdego rycerza. Również w sadze Paoliniego, bohaterowie to jakby żywo wyjęte z legendy personifikacje Tristana, Artura czy wzoru cnót wszelkich Galahada. Wielu autorów prozy czerpie całymi garściami z wzorca prawości zawartego w niepisanym kodeksie rycerskim. Ich bohaterowie stoją ponad złem i występkiem. Czytelnicy uwielbiają takich bohaterów i mimo że średniowiecznym rycerzom daleko było do ideału to etos i archetyp prawego bohatera obecny jest do dziś.
Na osobne omówienie zasługuje na pewno Legenda o Królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu oraz jej interpretacje i reinterpretacje. Opowieść ta, która miała niebagatelny wpływ na kulturę europejską wywodziła się z patriotycznych eposów Brytów średniowiecznych. Niejednokrotnie historia Artura i jego rycerzy przechodziła transformację, ewoluując brana pod pióro przez chrześcijańskich mnichów, francuskich trubadurów i niemieckich bardów. Postać, zaś samego Artura po raz pierwszy pojawia się w kronikach mnicha Nenniusa jako postać historyczna. Proces tworzenia zaś legendy obejmuje wieleset lat i twórczość niezliczonej ilości późniejszych twórców, którzy ostatecznie zmitologizowali Artura jako postać legendarną i przeżywającą fantastyczne przygody. W ostatecznie przyjętej wersji Artur to wzór cnót i dobra walczący ze swoja siostrą – czarownicą Marganą Le Fay- przy znacznym udziale zastępu swoich rycerzy, z których jednak każdy posiadał jakąś wadę (oprócz zdobywcy Graala – Galahada). Historia Artura to jedna z najczęściej interpretowanych historii świata. Do najsłynniejszych rettelingów należą cykl „Był sobie, raz na zawsze król” White, cykl Pendragon czy „Mgły Avalonu”.
Legendy i mity starożytne, średniowieczne, ale także współczesne to nośniki i strażnicy podstawowych wartości, stojących na straży dobra. Są obrazami wyidealizowanego świata, z którego czerpią współcześni twórcy, świata w którym dobra zawsze zwycięża.
