Przegląd Literatury 05. 2019 (68)

Rozstrzał gatunków literackich w tym przeglądzie może wywołać zawrót głowy, nie zmienia to jednak faktu, że każda z przedstawionych książek to pozycja niezwykle wartościowa. Zapraszamy.

NOTKA

Shriek: Posłowie jest tragikomiczną historią rodzinną rozgrywającą się w stworzonym przez Jeffa VanderMeera legendarnym fikcyjnym mieście Ambergris.

To opowiedziana z ekstrawagancką pasją przez niegdysiejszą bywalczynię salonów, Janice Shriek, pełna barwnych i fascynujących postaci oraz tajemniczych zdarzeń historia przygód brata Janice, Duncana, historyka opętanego przez skazany na niepowodzenie romans i mroczny sekret, który może go zabić lub przemienić.

To także opowieść o wojnie pomiędzy konkurencyjnymi wydawnictwami, która na zawsze zmieni Ambergris, oraz o rywalizacji z zepchniętą na margines rasą znaną jako "szare kapelusze", która, uzbrojona w zaawansowaną grzybową technologię, czeka pod ziemią na szansę odzyskania miasta, które kiedyś do niej należało.

"W tej opowieści o zmiennych ludzkich losach i związkach wyczuwa się delikatne wpływy Borgesa i Nabokova, a także H.P. Lovecrafta... oraz awangardową, surrealistyczną wrażliwość".

OCENA

Jedno z naszych największych zaskoczeń czytelniczych nie tylko roku, ale od czasu ukazywania się tego cyklu czyli od dobrych paru lat. Powieść napisana pięknych, soczystym językiem, powieść niejednoznaczna, okraszona przebogatą wyobraźnią. To opowieść niestandardowa, wybijająca się ponad inne powieści tak konspektem jak i realizacją. Coś co wydawałoby się kolejną próbą fantasy stało się arcydziełem gatunku. Gorąco polecamy.

Czterej koledzy wybierają się na spływ kajakowy górską rzeką. Ten wypad ma być przygodą, oderwaniem się od monotonii miejskiego życia. Rzeczywistość jednak przerasta ich wyobrażenia... Powieść przyniosła wielki rozgłos autorowi, uchodzi za przykład mocnej, tzw. męskiej literatury. Na jej podstawie nakręcono film pod tym samym tytułem z Burtem Reynoldsem w roli głównej.

Louis de Pointe du Lac, arystokrata z Luizjany, opowiada dziennikarzowi o swojej podróży przez życie i nieśmiertelność. Zmieniony w wampira wiedzie egzystencję, której nie rozumie i do końca nie akceptuje. Jedyną jego towarzyszką jest Claudia – ukochana kobieta zaklęta w ciele dziecka. Łączy ich chęć poznania podobnych sobie istot i zajadła nienawiść do własnego stwórcy – Lestata.

                                                                OCENA

Mimo, że powieść Rice zdobyła wielką popularność to tak naprawdę sławę i drugie życie książki zawdzięczamy filmowi pod tym samym tytułem. Sama opowieść o wampirze z Luizjany opiera się na ciekawym pomyśle wytłuszczenia historii wampira dla którego wieczne życie stało się przekleństwem w formie wywiadu. Życie wampirów w wyobrażeniu autorki to pasmo nienasyconego pragnienia, samego w sobie niemożliwego do spełnienia. Powieść nawiązuje do XIX-wiecznych powieści grozy, choć jest od nich dynamiczniejsza, przez co czyta się ją w większym zainteresowaniem.  Warte polecenia.  

Rok 1752. Do Rohatyna na Podolu przybywają kasztelanowa Katarzyna Kossakowska i towarzysząca jej poetka Elżbieta Drużbacka. Jednym z gości na powitalnej kolacji jest miejscowy proboszcz Benedykt Chmielowski, autor pierwszej polskiej encyklopedii. Ksiądz i poetka, osoby rozmiłowane w księgach, szybko znajdują wspólny język – rozpoczynają rozmowę, którą później kontynuować będą w listach.

Nieco później, także na Podolu, pojawia się młody, przystojny i charyzmatyczny Żyd - Jakub Lejbowicz Frank. Tajemniczy przybysz z odległej Smyrny zaczyna głosić idee, które szybko dzielą społeczność żydowską. Dla jednych heretyk, dla innych zbawca już niebawem ma wokół siebie krąg oddanych sobie uczniów, zaś wywołany przezeń ferment może odmienić bieg historii.

Niemal tysiąc stron, kilkadziesiąt wątków i postaci — Księgi Jakubowe imponują literackim rozmachem, wielością poziomów i możliwych interpretacji. Olga Tokarczuk pełnymi garściami czerpie z tradycji powieści historycznej, poszerzając jednocześnie jej granice gatunkowe. Z ogromną dbałością o szczegóły przedstawia realia epoki, architekturę, ubiory, zapachy. Odwiedzamy szlacheckie dwory, katolickie plebanie i żydowskie domostwa, rozmodlone i zanurzone w lekturze tajemniczych pism. Na oczach czytelników pisarka tka obraz dawnej Polski, w której egzystowały obok siebie chrześcijaństwo, judaizm, a także islam.

Księgi Jakubowe to nie tylko powieść o przeszłości. Można ją czytać również jako refleksyjne, momentami mistyczne dzieło o samej historii, jej zakrętach i trybach, które decydują o losach całych narodów. To właśnie w połowie XVIII wieku, u progu Oświecenia i przed rozbiorami, wybitna pisarka poszukuje odpowiedzi na pytania o dzisiejszy kształt naszej części Europy.

Narratorem książki jest Stevens, angielski kamerdyner, który wierność wobec pracodawcy i wypełnianie obowiązków stawia ponad wszystko. Swoje dotychczasowe życie w całości podporządkował służbie u lorda Darlingtona. Po śmierci chlebodawcy nadal prowadzi jego dom. Podczas krótkiego urlopu wyrusza samochodem do Kornwalii, by namówić do powrotu dawną gospodynię pannę Kenton. Rozpamiętuje minione lata. Proces analizy jest bolesny i przypomina budzenie się z długiego snu. Drobiazgowy Stevens odkrywa, że cała jego egzystencja była w istocie jedynie namiastką prawdziwego życia i że bezpowrotnie utracił szansę na osobiste szczęście.

OCENA

Brytyjsko-japoński noblista znany jest z tworzenia leniwie płynących opowieść o ludziach. Bohaterem Okruchów dnia jest kamerdyner starej daty, bezwzględnie lojalny i poświęcony swojej pracy, którego samo-istnienie opiera się na służbie innym. Jego krótki urlop, a jakże – związany z pracą, staje się przyczynkiem do opowieści o losach człowieka i narodu, o lichości człowieczego bytu i po prostu historia o człowieku bez własnej woli, który podarował swoje życie innym, zapominając o swoim.  

Rulez260

• E-mail
|
• Więcej postów(479)