Historyczne Kadry #15: Nieznany bohater „Tank man”

Bohater fotografii do dzisiaj pozostaje nieznany. Istnieje kilka niepotwierdzonych teorii dotyczących tożsamości Tank mana, z których najpopularniejsze to:

• Wang Weilin (王維林) – 19-letni student. (teoria Sunday Express – brytyjskiego czasopisma);
• archeolog z Changsha, który uciekł następnie na Tajwan (teoria Yonhap news agency)

Jego późniejsze losy do dzisiaj wywołują kontrowersje. Wiele hipotez podkreśla, że Tank man najprawdopodobniej zginął niedługo po słynnych zdjęciu lub trafił do więzienia, którego nigdy nie opuścił. W 1990 roku ówczesny przewodniczący Centralnej Komisji Wojskowej, a później przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowe – Jiang Zemin w czasie wywiadu udzielonego brytyjskiej dziennikarce stwierdził łamana angielszczyzną: Myślę, że nie zabić.  

Jeff Widener (1956)

Jeden z najbardziej utytułowanych foto-reportażystów na świecie. Wykonał ponad 100 reportaży z niemal każdego zakątka świata, w tym Polski. Pracował dla United Press International oraz Associated Press.

Widener został wysłany przez Associated Press do Pekinu, aby relacjonować protesty na placu Tian’anmen. Na dzień przed zrobieniem pamiętnej fotografii został zaatakowany przez tłum protestantów, którzy chcieli mu odebrać aparat fotograficzny Nikona. Fotoreporter jednak uniknął większych ran. 

Widener dzięki pomocy przyjaciół ominął wojskowe barykady i dotarł do ulicy Cháng’ān Jiē, przy której mieścił się hotel Beijing, przeznaczony dla gości międzynarodowych. Fotoreporter ostatecznie dotarł na 6. piętro hotelowe, do pokoju swojego kolegi Kirka Martsena. Z balkonu tego pokoju rozciągał się widok na Tiān’ānmén Guǎngchǎng oraz ulicę Cháng’ān Jiē. W pewnym momencie kolumna chińskich czołgów podstawowych Typ-59 wycofywała się z placu. Nagle zatrzymał ją samotny mężczyzna. Mężczyzna zaczął krzyczeć w stronę pierwszego z czołgów kolumny i wymachiwać rękoma w których trzymał siatki, prawdopodobnie z zakupami. Pierwszy z czołgów kolumny próbował go ominąć, lecz mężczyzna zastępował mu drogę, w końcu wszedł na pancerz i zaczął rozmawiać z czołgistą. Po chwili zeskoczył na bok i odszedł na chodnik.   

Rolki z filmem zostały przemycone do amerykańskiej ambasady przez Martensa, a kilka godzin później fotografia obiegła cały świat. Wcześniej Widener, aby rolka z filmem nie wpadła w ręce chińskich funkcjonariuszy bezpieczeństwa schował ja w majtkach.

Magazyn Time zaliczył Tank mana do 100 najważniejszych osób XX wieku, które wpłynęły na świadomość ludzi.

Warto dodać, że nie tylko Widener (który za swe zdjęcia otrzymał nagrodę Pulitzera) zrobił wtedy zdjęcia tajemniczego człowieka (udało mu się zrobić jedynie trzy zdjęcia), także Charlie Cole z Newsweeka uwiecznił go, za co otrzymał World Press Photo (udało mu się ukryć rolkę z filmem w spłuczce toaletowej). Max Uechtritz oraz Peter Cave w tym samym czasie nagrali również film z tego wydarzenia. Pierwszą jednak fotografię całego zajścia wykonał Terrila Jonesa wprost z ulicy Cháng’ān Jiē. Całe zdarzenie uwiecznił jeszcze Stuart Franklin.