Taniec Rycerzy to najsłynniejszy utwór pochodzący z baletu Prokofiewa pod tytułem Romeo i Julia. To muzyka niebanalna o wyrazistej melodii, mimo posępnego tematu.
AUTOR:
Sergiej Prokofiew urodził się w 1891 roku w Sancowce (obecnie Krasne) na obszarze Imperium Rosyjskiego. Swój pierwszy utwór skomponował w wieku pięciu lat (został on zapisany przez jego matkę, uczącą go wtedy gry na fortepianie), zanim jeszcze poznał nuty. W wieku dziecięcym komponował utwory fortepianowe i pobierał nauki u rożnych kompozytorów. W 1904 roku został przyjęty do Konserwatorium Muzycznego w Petersburgu, gdzie pobierał nauki do 1914 roku. Przez kolejne lata odbył wiele podroży po Europie, w czasie których poznał utwory Ravela czy Strawińskiego. W Rosji uznany został za futurystę i czołowego przedstawiciela awangardy. Wyemigrował z niej w 1918 roku do USA, a następnie po kilku latach, wrócił do Europy. W tym okresie poślubił także hiszpańską śpiewaczkę Caroline Codine, a także poznał Sergieja Diagilewa jednego z największych impresario baletowych w historii (Prokofiew stworzył dla niego m.in balety: Syn marnotrawny, Nad Dnieprem, Stalowy krok). W 1935 roku kompozytor wrócił do Rosji radzieckiej, gdzie oprócz komponowania zajął się także nauczaniem kompozycji w moskiewskim konserwatorium. W czasie II wojny światowej był ewakuowany na Kaukaz. Po wojnie rozszedł się z żoną i ożenił po raz drugi – z Mirą Mendelson.
W swej autobiografii sam kompozytor tak charakteryzował różne okresy w swojej twórczości:
Pierwsza linia – klasyczna, raz przyjmuje postać neoklasyczną (sonaty, koncerty), to znowu naśladuje klasykę XVIII wieku (gawoty). Druga linia – nowatorska początkowo była poszukiwaniem własnego języka harmonicznego, następnie zmieniła się w poszukiwanie języka do wyrażania silnych emocji (Sarkazmy, Suita scytyjska, Gracz, Siedmiu, II Symfonia i in.). Chociaż dotyczy ona przede wszystkim języka harmonicznego, należą tu jednak także nowości w intonacji melodii, w instrumentacji i dramaturgii. Trzecia linia – linia tokkatowa albo, jeśli kto woli, motoryczny, to prawdopodobnie linia najmniej cenna. Linia czwarta – liryczna: początkowo pojawia się jako liryczno-kontemplacyjna, czasami niezupełnie związana z melodią…, czasami zaś związana z melodią dłuższą lub krótszą (m.in. początek Koncertu skrzypcowego). Linia ta pozostawała niezauważona albo zauważono ją po upływie czasu. Liryki w ciągu długiego czasu odmawiano mi w ogóle i, nie podsycana, rozwijała się powoli. Za to później zwracałem na nią coraz więcej i więcej uwagi.
Prokofiew zmarł 5 marca 1953 roku, w tym samym dniu w którym Józef Stalin.
Jego muzykę określa się jako neoklasyczna poprzez nawiązania do klasyków i podobnej ekspresji, a jednocześnie dysponująca dużą dozą wizji Prokofiewa, dopasowanej do czasów, w jakich przyszło mu żyć. W ciągu swojego życia napisał ogromna liczbę utworów, m.in.:
-7 symfonii,
– muzykę filmową do dzieł Sergiusza Eisensteina (Aleksander Newski, Iwan Groźny),
– muzykę dla dzieci, w tym słynnego Piotrusia i Wilka,
– sonaty, koncerty, kantaty.
UTWÓR: suita Taniec rycerzy (z baletu Romeo i Julia).
Taniec rycerzy jest najpopularniejszą suita nie tylko baletu Romeo i Julia Szekspira, ale także jednym z najbardziej znanych utworów Prokofieva. Sam balet powstał na zlecenia moskiewskiego teatru Bolszoj. Kompozytorowi prace nad napisaniem pierwszego dzieła po powrocie do Związku Radzieckiego zajęły około roku, tak, że w 1936 roku utwór był gotowy. Autor starał się usilnie trzymać wytycznych władz pod względem estetyki, jednak nie uniknął oskarżeń o zbyt szczęśliwe zakończenie utworu. W jego wersji bowiem, Julia budziła się ze śmiertelnego snu i ratowała Romea prze popełnieniem samobójstwa. Pod presja ówczesnych władz Prokofiew zmienił zakończenie, na zgodne z oryginałem.
Na całość suity składa się 7 części:
1. Montecchi i Capuletti (Taniec Rycerzy),
2. Julia,
3. Ojciec Laurenty,
4. Taniec,
5. Rozstanie Romea i Julii,
6. Taniec dziewcząt antylskich,
7. Romeo przy grobie Julii.
Taniec rycerzy skupia się na balu rycerskim w posiadłości Capulettich.
Implikacje:
Polski film animowany Piotruś i wilk (zdobywca Oscara z 2008 roku), opiera się na bajce Prokofiewa. Motyw Tańca rycerzy był wielokrotnie wykorzystywany m.in. w grach komputerowych (Civilization V), czy kinematografii (seriale Gotham, The Simpsons).
Bibliografia:
- http://www.muzykotekaszkolna.pl/kanon/sergiusz-prokofiew-ii-suita-z-baletu-romeo-i-julia-op-64/?fbclid=IwAR1iDxut64mwYi2R5wWLQgpOAGJFCuhEmPDpnMGDflcfndIhD0GOFu6ugf4
- https://ninateka.pl/audio/sergiusz-prokofiew-ii-suita-z-baletu-romeo-i-julia-op-64
- http://www.muzykotekaszkolna.pl/wiedza/kompozytorzy/prokofiew-sergiusz-1891-1953/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Montagues_and_Capulets
Copyright ©http://empiresilesia.pl
