Zlaté Hory, podobnie jak Jesenik to kolejne zagraniczne perełki blisko polskiej granicy. Zapraszają do siebie wieloma atrakcjami oraz ciekawymi imprezami.
| Dane | Jesenik | Zlaté Hory |
| Liczba mieszkańców | 11 524 | 3978 |
| Powierzchnia | 38,22 km² | 85,94 km² |
| Powiat | Jeseník | Jeseník |
| Kod pocztowy | 790 01 | 793 76 |
| Kraj związkowy | Olomoucky | Olomoucky |
|---|---|---|
| Strona internetowa | http://www.jesenik.org/ | http://www.zlatehory.cz/ |
| Herb |  |  |
Jesenik
Troszkę historii…
Jesenik lub Jesionik leżący na pograniczu Wysokiego Jesionika i Gór Złotych po raz pierwszy, jako Vriwald (niem. Freiwald – frei vom Walde), pojawia się w pisanych dokumentach w 1267 roku. Jego rozwój związany był z rudami metali występującymi w jego okolicy. W średniowieczu Jesenik był największym miastem księstwa nysko-otmuchowskiego. Słynął z produkcji wyrobów stalowych a następnie tekstylnych. Był także ważnym punktem handlowym u zbiegu dróg handlowych ze Śląska do Moraw przez Červenohorské i Ramzovské sedlo. W XIX wieku Vincenz Priessnitz (uważanego także za wynalazcę prysznica) stworzył w pobliżu miasteczka pierwszy na świecie zakład wodolecznictwa. W 1888 roku ostatecznie miasto podłączono do komunikacji kolejowej, a dokładnie linii w kierunku Głuchołaz, dzięki nowoczesnym jak na owe czasy rozwiązaniom technologicznym w trakcie budowy trasy przez Przełęcz Ramzovską. W 1918 roku około 99,5% mieszkańców stanowili Niemcy. Jeszcze w 1930 roku według spisu powszechnego w miasteczku mieszkało prawie 9000 Niemców i zaledwie prawie 1300 Czechów i Słowaków.
Ciekawostki…
- W latach 1622-1684 w miasteczku i jego okolicach zapanowała moda na polowania na czarownice. W tym okresie ostrożne szacunki wskazują, ze liczba spalonych na stosie wyniosła 250 osób. Ilość wyroków śmierci zmusiła władze do zbudowania specjalnego pieca do palenia oskarżonych.
- Warto spróbować w jednej z jesenickych hospod albo restauracji tradycyjnych czeskich knedlików, a także ich wersji w postaci bułczanej – kouskovy knedliki ziemniaczanej – bramborovy knedlik.
- Jeseniki to najwyższe góry Moraw, które znajdują się w Sudetach Wschodnich.
- Kuracjuszami w zakładach wodolecznictwa Priessnitza byli m.in. Nikolai Gogol oraz Zygmunt Krasiński.
- Latem na terenie Sanatorium odbywa się międzynarodowy konkurs fortepianowy im. Franza Schuberta.
Vincenz Priessnitz (1799-1851)
Był samoukiem i analfabetą, jednym z sześciorga dzieci gospodarza rolnego z niewielkiej wioski Gräfenberk. Od młodości odznaczał się ciekawymi i innowacyjnymi pomysłami, a gdy zauważył, że gospodarskie zwierzęta które były chore, moczyły się w okolicznych źródłach i zdrowiały, zaczął sam wypróbowywać działanie wód, kiedy w wieku 16 lat uległ poważnemu wypadkowi. Dzięki samozaparciu, wbrew krytykom i wytaczanym procesom udało mu się od 1822 roku tworzyć kompleks wodoleczniczy w dzisiejszym Jeseník Lázně. Obecnie uważany jest za wizjonera i prekursora medycyny alternatywnej. |
No to zwiedzamy…
Zwiedzanie miasteczka należy rozpocząć od niewielkiego, ale urokliwego rynku, przy którym mieści się także nawiązujący do śląskiego renesansu ratusz miejski. Pierwotny budynek z 1610 roku zastąpiono jednak później, nowym z 1710 roku, który można zobaczyć obecnie. Na kameralnym placu przed ratuszem znajduje się fontanna, a nieopodal ważący 4-tony pomnik św. Jana Nepomucena, wykuty z bryły śląskiego granitu.
W budynkach wokół rynku znajdują się restauracje na wolnym powietrzu. Nieopodal rynku znajduje się kościół Wniebowzięcia NMP (Kostel Nanebevzetí Panny Marie). Jest to neorenesansowa budowla z końca XIX wieku, zbudowana na miejscu starej gotyckiej świątyni. W środku znajduje się jednak starsze wyposażenie, jak bogato zdobiony konfesjonał z 1760 roku. Niedaleko znajduje się utworzone w 1932 roku Muzeum etnograficzne (Vlastivědné Muzeum Jesenicka), mieszczące się w starym grodzie wodnym, przebudowanym po pożarze w XVII wieku na zamek. W miasteczku można znaleźć także kilka ciekawych kamieniczek i will (willa Erwina Weisse – Skupově ulici), a także charakterystyczny, barokowy żółty budynek z rokokową fasadą zwany Katovna przy ulicy Palackého. Co ciekawe kat nigdy nie urzędował w tym budynku. Z nazwą budynku wiąże się legenda o ostatnim kacie miasta o nazwisku Waxmann, który tuż przed śmiercią zdołał w czasie wojny trzydziestoletniej zaalarmować mieszkańców miasta przed nadciągającymi wojskami szwedzkimi, za co wybudowano mu pomnik, który został po latach odnaleziony właśnie w pobliżu budynku, który w ten sposób otrzymał swoja nazwę. Obecnie w tym budynku mieści się informacja turystyczna.
Najciekawsze jednak w Jesenikach jest nie miasteczko, ale jego dzielnica – Lázně Jeseník (do roku 1947 roku Gräfenberk) i słynne Priessnitzovo sanatorium. Ulokowanie sanatorium dzięki swemu klimatowi dodatkowo wspierało działanie hydroterapii. Toporny budynek sanatorium położony na stokach Studničního Wzgórza powstał w roku 1910 według projektu wiedeńskiego architekta Bauera w stylu secesyjnym.
Ścieżka kuracji wodnej poprowadzona okolicznymi alejami i ścieżkami pozwala zapoznać się z rożnymi technikami hydro-leczniczymi. Każda ze stacji opatrzona jest instrukcja i znajduje się przy jednym z około 100 źródełek wody na obszarze Lazne Jesenik. Warto na koniec przespacerować się po Ogrodzie Zimowym i wypić kawę w tamtejszej kawiarni.
Zlaté Hory
Troszkę historii…
Od XIII wieku, a prawdopodobnie już wcześniej w okolicy wydobywano złoto. Obecne Zlate Hory były początkowo podgrodziem zamku Edelštejn, zbudowanym przez biskupów wrocławskich. Wtedy tez po raz pierwszy w dokumentach pojawia się nazwa: Cukmantl. W 1285 roku zamek został zdobyty przez księcia wrocławskiego Henryka IV Probusa, który następnie sprzedał go władcom Opawy. W 1306 roku Zlate Hory lokowano na prawie magdeburskim. Przez kolejne dziesięciolecia miejscowość często zmieniała właścicieli, a pod koniec XV wieku biskupi wrocławscy odkupili ją od króla czeskiego Jerzego z Podbiebradów, dzięki czemu Zlate Hory stały się częścią księstwa nyskiego. W okresie wojny trzydziestoletniej miasteczko zostało dwukrotnie splądrowane przez wojska szwedzkie. Po wojnach śląskich i znacznym jego zniszczeniu w wyniku ostrzału pruskiego miasteczko pozostało w monarchii Habsburgów. W 1930 roku, aż 3830 osób zadeklarowało się jako Niemcy, a tylko 124 jako Czechosłowacy. Nazwa Cukmantl funkcjonowała do 1948 roku, kiedy to zmieniono nazwę miejscowości na Zlate Hory.
Ciekawostki…
- Na terenie złotorudnych młynów, cyklicznie odbywają się krajowe i międzynarodowe zawody w płukaniu złota.
No to zwiedzamy…
Jak to zwykle bywa zaczynamy na rynku miasteczka, który jednak nie robi wrażenia. Można przyjrzeć się kamieniczkom, ładnie odrestaurowanemu budynkowi urzędu miasta, a także budynkowi poczty, który obecnie pełni rolę Muzeum miejskiego, w którym zebrano eksponaty związane z historią miasta oraz górnictwa w okolicy. Kolejnymi żelaznymi punktami programu są dwa kościoły: charakterystyczny kościół parafialny Wniebowzięcia Marii Panny, który obecny wygląd uzyskał w XVIII wieku oraz niewielki kościół św. Krzyża z drugiej połowy tego wieku.
Prawdziwe skarby Zlatych Hor, kryją się jednak w ich pobliżu. Należy do nich skansen górniczy Młyny Rudy Złota (czes. Zlatorudne Mlyny). Obiekt tworzą repliki dawnych młynów, które służyły do kruszenia rud złota. Wszystkie urządzenia zostały odwzorowane niezwykle szczegółowo. Skansen znajduje się na ścieżce edukacyjnej zwanej: Dolina Zagubionych Sztolni.
Biskupia Kopa to niewielka góra o wysokości 890 m n.p.m. w paśmie Gór Opawskich (czes. Zlatohorská vrchovina). Na jej szczycie znajduje się kamienna wieża widokowa od wysokości 19 metrów, zbudowana w 1898 przez Morawsko-Śląskie Sudeckie Towarzystwo Górskie z okazji 50-lecia panowania cesarza austriackiego Franciszka Józefa.
Sanktuarium Najświętszej Panny Marii Wspomożycielki swymi początkami się XVI i XVII wieku. W 1841 roku dokonano poświęcenia kościoła wybudowanego w tym miejscu, który wysadzono w 1973 roku przez władze komunistyczne. W 1995 roku oddano do użytku odbudowane sanktuarium, które swą rekonstrukcje zawdzięcza lokalnemu Stowarzyszeniu.
Co jeszcze udało nam się zobaczyć w okolicy?
W pobliżu znajduje się również najwyższy szczyt Moraw – Pradziad (Praděd), najstarszy rezerwat tego obszaru Serak – Keprnik, a także słynne torfowiska Rejviz, osada górnicza o tej samej nazwie i pensjonat z pysznym jedzeniem, którego jednak największą atrakcją są…krzesła. Ciekawe są ruiny zamków w pobliżu obu miejscowości – Edelštejn, Leuchtenštejn oraz Koberštejn,
Copyright ©http://empiresilesia.pl
