Podróże z żartem: Waren i Penzlin

Waren i Penzlin to dwa interesujące miasteczka pełne ciekawych obiektów architektonicznych i będące bramą do Müritz-Nationalpark – jednego z 16 parków narodowych w Niemczech.

Trochę historii…

Waren

Waren jest wymieniane (wraz z Gnoien, Bützow i wieloma innymi osadami, których nie można z całą pewnością przypisać konkretnemu miejscu) około 150 roku naszej ery przez aleksandryjskiego geografa Klaudiusza Ptolemeusza jako Virunum, co czyni ją jedną z najstarszych osad na tym terytorium. Pierwsza wzmianka w niemieckich dokumentach pojawia się około 1218 roku, gdzie występuje Warne. Była to słowiańska osada rozbudowana przez westfalskich osadników w ramach niemieckiego Ostsiedlung. Nazwa osady, a potem miasteczka zmieniła się dopiero w XVI wieku, kiedy to pojawiło się Waaren i Wahren.

Waren zostało założone na szlaku handlowym prowadzącym ze Stargardu do Wismaru w pobliżu wcześniej istniejącego zamku. W dniu 23 kwietnia 1273 roku książę Werle Mikołaj potwierdził prawa własności klasztoru Broda na swoich ziemiach, w tym prawo patronatu nad ecclesia Warne, kościołem w Waren. Od 1292 roku Waren było określane jako civitas, co może wskazywać na prawa miejskie, a od 1331 roku jako oppidum (mniejsze miasto). Pod koniec XIII wieku miejscowość liczyła około 600 mieszkańców. Na mocy umowy spadkowej z 1347 roku pomiędzy Mikołajem III i jego bratem Bernhardem II z Werle-Güstrow, Waren stało się miastem rezydencjonalnym rodu Werle-Waren. Miasteczko zaczęło podupadać w połowie XVI wieku. Wielkie pożary w latach 1568, 1656, 1671, 1678, 1692 i dwukrotnie w 1694 roku, a przede wszystkim wojna trzydziestoletnia, około dziesięciokrotnie poważnie zdewastowały miasto, czyniąc ten proces trwałym i nieodwracalnym. Mieszkańcy cierpieli także na liczne epidemie. Po perturbacjach Waren stało się miastem wiejskim w Meklemburgii i jako takie było reprezentowane jako część miast powiatu meklemburskiego na zgromadzeniach stanowych do 1918 roku. Przez wieki należało do (Wielkiego) Księstwa Meklemburgi-Schwerinu.

Pod względem gospodarczym miasto jest obecnie ośrodkiem turystyki, szkolnictwa, przemysłu spożywczego i budowy maszyn. Mecklenburger Metallguss GmbH (MMG) ma siedzibę w Waren (Müritz) i produkuje tu śruby napędowe do statków. MMG jest światowym liderem w rozwoju i produkcji śrub okrętowych o wadze ponad 80 ton.

Penzlin

Penzlin jako słowiańska fortyfikacja z X-XIII wieku znajdowała się nad jeziorem Penzlin. W tym czasie na południe od jeziora istniała także fortyfikacja graniczna zwana Żelazną Bramą (Isern Purt) między Słowianami a niemieckimi osadnikami. Żelazna Brama rozciągłaa się od krańca Penzlinu nad jeziorem Wedensee, z przeszkodami wodnymi i rowami, do doliny strumienia Zippelow. Wieś została po raz pierwszy wymieniona około 1170 roku ze starą połabską nazwą osobową Parcelin. W XIII wieku nazywała się najpierw Pancilin, potem Pentzelyn, a w 1263 roku Pentzelin. W 1263 roku książę Nikolaus I von Werle potwierdził przywileje, które jego ojciec Heinrich Borwin II nadał cives Penzlin. Penzlin jest miastem od 1263 roku, a Stary Zamek został zbudowany w tym czasie. Miasteczko oficjalnie stało się lennem rodzinnym rodu von Maltzan w 1501 roku.

Podobnie jak w wielu innych miejscach w Meklemburgii, również w Penzlinie miały miejsce procesy czarownic. Jeszcze przed wojną trzydziestoletnią, w 1560 roku w zamku założono piwnicę dla czarownic. Proces toczony w Penzlinie przeciwko Benignie Schultzen trwał dwanaście lat od 1699 do 1711 roku i był jednym z najdłuższych w historii polowań na czarownice. Książę Meklemburgii zakazał palenia czarownic w 1688 roku, do tego jednak czasu zginęło w ten sposób wiele podejrzanych o czarostwo kobiet.

W 1833 roku ciężko wypracowany dobrobyt Penzlina został zniszczony przez pożar, w którym spłonęło 116 stodół. W 1900 roku miasteczko zamieszkiwało niespełna 3000 ludzi. 30 kwietnia 1945 roku Armia Czerwona wkroczyła do miejscowości bez walki: grabieże, gwałty, strzelaniny i samobójstwa nie ustały. Około 230 osób odebrało sobie życie w Penzlinie. To było piekło. 1 maja miasto zostało podpalone przez Rosjan. Mieszkańcom Penzlina, którzy chcieli ugasić pożar, utrudniano pracę i grożono.

W latach 1952-1994 Penzlin należał do powiatu Waren, a w 1994 roku miasto zostało włączone do powiatu Müritz.

Ciekawostki

• Müritz to największe jezioro w Niemczech (117 km²), które leży tylko i wyłącznie na terenie tego kraju (Bodensee – największe w ogóle niemieckie jezioro znajduje się na terytorium Niemiec, Austrii oraz Szwajcarii)
• Müritz to słowo wywodzące się prawdopodobnie od wendyjskiego słowa Morcze czyli „małe morze” (dolnołużyckie mórjo, polskie morze)
• Nazwa Waren wywodzi się najprawdopodobniej od staropolskiego Varin jako miejsce z wrzącą, płynącą wodą lub źródło. Może jednak również pochodzić od germańskiego plemienia Warnen (Variner lub Varinnae), zwłaszcza że nazwa ta była pisana po łacinie jako Wahren, Warne lub Warnae. W 1914 roku miasto otrzymało nazwę Waren (Müritz).
• Meklemburgia może poszczycić się ponadprzeciętną liczbą procesów czarownic – prawie 4000 przypadków zarejestrowano tam w przeciągu kilku wieków.
• Müritz Sail to coroczny publiczny festiwal na jeziorze Müritz. Odbywa się wtedy kilka regat, wyścigi opti z wiosłami, przeciąganie liny na wodzie, pokaz nart wodnych, parasailing, wyścigi smoczych łodzi, fajerwerki wystrzeliwane z wody, parada floty, wodnosamoloty, wyścigi kajaków i zawody wędkarskie. Wydarzenie przyciąga co roku ponad 65 000 odwiedzających. 

No to zwiedzamy…

Waren

Zwiedzanie warto rozpocząć od starego rynku, gdzie znajdziemy między innymi budynek starego ratusza. Pierwszy ratusz znajduje się dziś przy Alter Markt 14 i istnieje od początku XV wieku. Stary Ratusz był dwupiętrowym ceglanym budynkiem z arkadami na wschodnim skrzydle, który służył jako siedziba sądu. 

Po tym jak miasteczko zaczęło się rozrastać powstała konieczność wybudowania nowego ratusza, który ostatecznie postawiono w 1862 roku.

W Waren można zobaczyć kilka ciekawych budynków. Do najważniejszych z nich należy niewątpliwie, nazywany w lokalnym dialekcie (plattdeutsch) De Oll Kerk czyli ewangelicki kościół pod wezwaniem św. Jerzego. Ta najstarsza budowla sakralna w mieście swoimi korzeniami sięga drewnianego kościółka, który wspomniany jest już około 1273 roku. Budowa obecnego budynku kościoła rozpoczęła się około 1300 roku. Kościół św. Jerzego z początku XIV wieku był trójnawową bazyliką z czteroprzęsłową nawą przykrytą sklepieniem żebrowym. Budynek wykonany jest z cegły. Kwadratowa wieża zachodnia pochodzi z 1414 roku. Pożar, który szalał w 1699 roku zniszczył wnętrze i dzwonnicę. Upał stopił nawet dzwony. Budynek został odnowiony w stylu neogotyckim dopiero w połowie XIX wieku. Został ponownie konsekrowany w Wielkanoc 1867 roku. Drugą ważną budowlą sakralną Waren jest protestancki kościół Mariacki. Kwadratowa wieża tego kościoła o wysokości 54 metrów, zbudowana na początku XIV wieku, została ukończona w latach 1790-92 z iglicą w stylu barokowym i jest ona otwarta dla zwiedzających. Znajduje się tam platforma widokowa na wysokości 45 metrów – zwiedzający mają do pokonania 176 schodów.

Willa w Waren znana jest potocznie jako Zamek Weinberg lub Weinbergschloss to budynek zbudowany w latach siedemdziesiątych XIX wieku przez architekta z Waren Gustava Wernera i ukończony w październiku 1875 roku. Powstał on na zlecenie podróżnika i badacza przyrody Hermanna von Maltzana. W 1875 roku do budynku wprowadziło się Muzeum Historii Naturalnej Malzaneum. Następnie willa służyła za siedzibę działu zarządzania budynkami Meklemburskiej Kolei Południowej. W latach 1911-1939 folklorysta Richard Wossidlo tymczasowo mieszkał w kilku mieszkaniach w budynku, gdzie składował swoje obszerne akta, zbiory biblioteczne i prywatne muzeum folkloru. Po tym, jak kolekcja stała się zbyt obszerna, Wossidlo sprzedał ją (liczyła około 3400 eksponatów) Wielkiemu Księstwu Meklemburgi-Schwerin w 1912 roku. Na koniec pozostaje jeszcze wieża ciśnień o wysokości 35 metrów na Nesselbergu, która zbudowana została w 1897 roku.

Port miejski z 3 starymi magazynami portowymi z 1840 roku.

Największa atrakcją Waren i okolicy pozostaje na pewno słynne Müritzeum (Haus der 1000 Seen – dom 1000 jezior) czyli muzeum, gdzie można doświadczyć natury z pierwszej ręki. Na powierzchni około 2300 m² prezentowane są wystawy dotyczące przyrody i środowiska, historii regionu, a także kolekcji przyrodniczej. Najważniejszą częścią wystawy muzealnej są akwaria. W 26 małych i dużych akwariach (o wspólnej pojemności około 200 000 litrów) prezentowana jest bioróżnorodność wody: fauny i flory Meklemburgii, w tym rodzimych dzikich gatunków ryb, a także tych wprowadzonych komercyjne, czyli prawie 50 gatunków ryb, a także kraby, żółwie błotne, małże, ślimaki i rośliny wodne.

Wystawa przyrodnicza w muzeum to druga część składowa muzeum w Waren. Można podczas jej zwiedzania zapoznać się z lasami, bagnami oraz awifauną Parku Narodowego Müritz. Ostatnią częścią wystawy jest Naturhistorische Landessammlungen czyli państwowe zbiory przyrodnicze, w skład których wchodzi prawie 300 000 obiektów, w tym dermoplastyki, zielniki i tym podobne.

Warto odwiedzić także muzealny sklep oraz ogród przymuzealny. Na jego terenie mieści się Herrensee – naturalny zbiornik wodny o powierzchni około jednego hektara, który jest siedliskiem wielu gatunków ptaków. Oprócz stałych mieszkańców, do których należą kaczki krzyżówki, łabędzie nieme i łyski, przy odrobinie szczęścia można również zobaczyć polujące zimorodki, rudziki i rybołowy.

Muzeum w Waren prezentuje także ciekawe wystawy czasowe.

Müritz Saga odbywa się corocznie od 2006 roku od końca czerwca do początku września w teatrze plenerowym na Mühlenbergu w Waren (Müritz). Jest to plenerowa sztuka teatralna z fikcyjną fabułą o rodzinie von Warentin, która cieszy się niesłabnącą popularnością w regionie.

Publicznie dostępny ogród pokazowy nad jeziorem Tiefwarensee znajduje się na cyplu w pobliżu historycznego centrum Waren. Zajmuje powierzchnię około 16 000 metrów kwadratowych i jest podzielony na kilka ogrodów tematycznych, w tym Ogród Zen zaprojektowany przez japońskiego architekta krajobrazu Kanji Nomurę w 2013 roku. Oprócz innych ogrodów tematycznych wartych zobaczenia, w szklarni można odnaleźć jedną z największych kolekcji kaktusów i sukulentów w północnych Niemczech.

Penzlin

Penzlin znany jest głównie z zamku, ale oprócz niego jest tam i kilka innych ciekawych miejsc. Kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny jest trójnawowym kościołem halowym z cegły o czterech przęsłach i kwadratowej wieży zachodniej z halami bocznymi i kruchtą portalową. Pochodzi z XIV wieku, choć kaplica południowa (wczesnogotycka) prawdopodobnie z XIII wieku.

Największą atrakcją Penzlinu jest niewątpliwie tak zwany Stary Zamek, gdzie mieści się muzeum czarostwa i wiedźm. Stary Zamek został zbudowany w XIII wieku, a tak zwana Hexenkeller, czyli piwnica wiedźm w 1560 roku. Był drugą rezydencją książąt Werle i rodową siedzibą rodziny von Maltzan od 1501 roku. Od XVIII wieku zamek częściowo nie nadaje się do zamieszkania, a od 1941 roku jest własnością miasta. Zachowane pozostałości zamku zostały odrestaurowane w 1991 roku i obecnie mieszczą Muzeum Historii Kultury Magii Codziennej i Czarów w Meklemburgii oraz restaurację zamkową. Średniowieczny festiwal zamkowy odbywa się co roku w przedostatni weekend sierpnia; na zamku obchodzona jest również Noc Walpurgii.

W Penzlinie doskonale widoczne są dawne słowiańskie pozostałości wałów ziemnych. Znajdują się one nad na półwyspie na miejskim jeziorze. Fortyfikacje mają około 40 metrów szerokości i 70 metrów długości oraz owalny plan. Na północy miasteczka można odnaleźć drugi, bardzo podobny wał ziemny.

Co jeszcze widzieliśmy w okolicy?

Obszary wokół Waren to raj dla miłośników przyrody, a samo miasto jest bramą do zwiedzania Müritz-Nationalpark. Został on założony w 1990 roku i jest największym tego typu parkiem w Niemczech. 72 procent powierzchni (w sumie park ma 322 km²) pokrywają lasy, a 13 procent jeziora; osiem procent powierzchni stanowią wrzosowiska, resztę łąki i pola. Park rozciąga się na dwóch przestrzennie oddzielonych obszarach Pojezierza Meklemburskiego i części Pojezierza Feldberg. W sumie w parku narodowym znajduje się 108 jezior o powierzchni ponad jednego hektara i niezliczone mniejsze wody stojące.

Do tej pory w parku narodowym zaobserwowano 54 gatunki ssaków, 214 gatunków ptaków, 859 gatunków chrząszczy, 673 gatunki dużych motyli, 61 gatunków pająków, 16 gatunków gadów i płazów oraz 26 gatunków ryb. Flora obejmuje 910 gatunków roślin naczyniowych, 133 gatunki mchów i 17 gatunków glonów zbrojnikowych. Ponadto naliczono 593 gatunki grzybów i 152 gatunki porostów

Niedaleko od Penzlina położona jest niewielka wioska Klein Vielen, która została po raz pierwszy wspomniana w dokumentach jako Vilim Carstici w 1170 roku. Nieopodal wioski, w dawnym parku znajduje się malowniczo położona kaplica czyli ośmiokątny neogotycki budynek centralny z bazylikową strukturą ozdobiony miedzy innymi maswerkami.

Plany budynku przypisuje się architektowi Friedrichowi Wilhelmowi Buttelowi, który zaprojektował między innymi kościół pałacowy w Neustrelitz. Kilka lat temu odrestaurowano kaplicę z zewnątrz oraz uprzątnięto teren wokół niej. 

Rulez260

• E-mail
|
• Więcej postów(485)